Caibidil a Trí: Das Verb (An Briathar)

Unregelmäßige Verben (Na Briathra Neamhrialta)

Gramadach na Gaeilge

clois, cluin (hören)

Die Stämme clois und cluin treten dialektabhängig auf (m Norden cluin, im Süden clois, in der Mitte und im Standard wahlweise beide) und werden jeweils in allen Zeitformen gebraucht, außer im Präteritum.
Irregulär ist das Verb clois bzw. cluin nur im Präteritum (Stamm chuala, beachte: auch autonome Form leniert!)
Keine besonderen abhängigen Formen
 

clois

  Indikativ Konditional Imperativ Konjunktiv
  Präsens Präteritum Imperfekt Futur Präsens Präteritum
1.sing. cloisim chuala, chualas chloisinn cloisfead chloisfinn cloisim go gcloise mé dá gcloisinn
2.sing. cloiseann tú chualaís chloisteá cloisfidh tú chloisfeá clois go gcloise tú dá gcloisteá
3.sing. cloiseann sé chuala sé chloiseadh sé cloisfidh sé chloisfeadh sé cloiseadh sé go gcloise sé dá gcloiseadh sé
1.plur. cloisimid chualamar chloisimis cloisfimid chloisfimis cloisimis go gcloisimid dá gcloisimis
2.plur. cloiseann sibh chualabhair chloiseadh sibh cloisfidh sibh chloisfeadh sibh cloisigí go gcloise sibh dá gcloiseadh sibh
3.plur. cloiseann siad chualadar chloisidís cloisfidh siad chloisfidis cloisidís go gcloise siad dá gcloisidís
autonom cloistear chualathas chloistí cloisfear chloisfí cloistear go gcloistear dá gcloistí
relativ a chloiseas (sé) - - a chloisfeas (sé) - - - -

Ableitungen:
 

Verbalnomen cloisteáil
Genitiv des Verbalnomens substantiv.cloisteála
infinit.cloisteála
Verbaladjektiv cloiste

cluin

  Indikativ Konditional Imperativ Konjunktiv
  Präsens Präteritum Imperfekt Futur Präsens Präteritum
1.sing. cluinim chuala, chualas chluininn cluinfead chluinfinn cluinim go gcluine mé dá gcluininn
2.sing. cluineann tú chualaís chluinteá cluinfidh tú chluinfeá cluin go gcluine tú dá gcluinteá
3.sing. cluineann sé chuala sé chluineadh sé cluinfidh sé chluinfeadh sé cluineadh sé go gcluine sé dá gcluineadh sé
1.plur. cluinimid chualamar chluinimis cluinfimid chluinfimis cluinimis go gcluinimid dá gcluinimis
2.plur. cluineann sibh chualabhair chluineadh sibh cluinfidh sibh chluinfeadh sibh cluinigí go gcluine sibh dá gcluineadh sibh
3.plur. cluineann siad chualadar chluinidís cluinfidh siad chluinfidis cluinidís go gcluine siad dá gcluinidís
autonom cluintear chualathas chluintí cluinfear chluinfí cluintear go gcluintear dá gcluintí
relativ a chluineas (sé) - - a chluinfeas (sé) - - - -

Ableitungen:
 

Verbalnomen cluinstin
Genitiv des Verbalnomens substantiv.cluinstine
infinit.cluinstine
Verbaladjektiv cluinte

Dialekt-Formen

Ulster
In Ulster tritt weitgehend nur der Stamm cluin auf.
Im Präsens ist das Verb meist endungslos cluin sé = er hört, oft leniert chluin sé = er hört (Lenition durch ältere Form mit Vorsilbe do-chluin sé bedingt).
Im Süden Donegals tritt auch cluineann sé, cluinidh sé auf, abhängig jedoch nur endungslos: An gcluin tú? = Hörst du?
Im Futur/Konditional wird oft in die 2. Konjugation gewechselt: cluineochaidh sé = er wird hören
Im Präteritum stehen oft keine Präteritum-Verbalpartikel, d.h.: Ní chuala sé = Er hört nicht (neben níor chuala), An gcuala sé? = Hörte er? (neben ar chuala)
Die autonome Form im Präteritum ist neben chualas (< chualathas) auch cluineadh = man hörte
Das Verbalnomen ist cluinstin oder cluinstean
Häufig tritt das Verb mothaigh (eigtl. "fühlen") anstelle des Verbs cluin auf
Im Imperativ der 2. Person Singular steht gewöhnlich éist! = hör zu!.

Connacht
In Connacht treten beide Verben auf, clois und cluin, wobei im Süden clois vor cluin dominiert,
Präsens: cloiseann sé / cluineann sé, abhängig oft ohne Endung: An gcluin tú / An gclois tú? = Hörst du?
Im Präteritum steht meist chuala, seltener eine regelmäßige Form chlois sé = er hörte, die autonome Form ist jedoch nicht chualathas sondern cluineadh / cloiseadh = man hörte
Das Verbalnomen zu clois ist cloisteáil, im Norden jedoch auch cluns, clins (Mischform aus altem Verbalnomen clos und der Form cluin)

Munster
In Munster tritt nur das Verb clois und nicht cluin auf.
Im Präteritum ist die 1. Person Sing. endungslos chuala = ich hörte (so in Muskerry, Iveragh und Dingle) oder chualag = ich hörte in Carbery und Cape Clear. Die (reguläre) Form chualas findet (fand) sich nur in Clare und ist selten in Dingle. Die Form mit langem í chualaíos stammt ebenfalls aus Clar und findet sich gelegtl. in Muskerry.
In Muskerry tritt auch eine regelmäß. Präteritumform chlois sé = er hörte auf (1. und 2. Person: chloiseas. chloisis)
Die analyt. Form im Präteritum ist chualaigh, gesprochen [-ig] vor Substantiven. Die auton. Form ist chualathas, in Dingle aber auch chualathars, chualadh, cualadh
Das Verbalnomen ist cloisint oder clos.
Oft werden in Munster (bes. in Cork und stets in Waterford) Formen des Verbs airigh (eigtl. "fühlen") statt des Verbs clois verwendet.


suas
Navigationsleiste
Zeitformen
Verben
Gramadach na Gaeilge
braesicke.de


© Lars Braesicke 1999 / 2013

Valid HTML 4.01!