Caibidil a Trí: Das Verb (An Briathar)

Unregelmäßige Verben (Na Briathra Neamhrialta)

Gramadach na Gaeilge

beir (tragen, festhalten, gewinnen, bringen, nehmen, gebären, fangen)

Unregelmäßig im Präteritum (Stamm rug) und Futur/Konditional (Stamm béar)
Keine besonderen abhängigen Formen.

  Indikativ Konditional Imperativ Konjunktiv
  Präsens Präteritum Imperfekt Futur Präsens Präteritum
1.sing. beirim rugas bheirinn béarfad bhéarfainn beirim go mbeire mé dá mbeirinn
2.sing. beireann tú rugais bheirteá béarfaidh tú bhéarfá beir go mbeire tú dá mbeirteá
3.sing. beireann sé rug sé bheireadh sé béarfaidh sé bhéarfadh sé beireadh sé go mbeire sé dá mbeireadh sé
1.plur. beirimid rugamar bheirimis béarfaimid bhéarfaimis beirimis go mbeirimid dá mbeirimis
2.plur. beireann sibh rugabhair bheireadh sibh béarfaidh sibh bhéarfadh sibh beirigí go mbeire sibh dá mbeireadh sibh
3.plur. beireann siad rugadar bheiridís béarfaidh siad bhéarfaidís beiridís go mbeire siad dá mbeiridís
autonom beirtear rugadh bheirtí béarfar bhéarfaí beirtear go mbeirtear dá mbeirtí
relativ a bheireas (sé) - - a bhéarfas (sé) - - - -

Ableitungen:

Verbalnomen breith 
Genitiv des Verbalnomens substantiv.breithe 
infinit.beirthe   
Verbaladjektiv beirthe 

in der Bedeutung "gebären" (bei Menschen) wird meist nur die autonome Form (in passivischem Sinne) benutzt:
Rugadh é = er wurde geboren
Rugadh é di = Sie gebar ihn ("man gebar ihn von-ihr")

Dialekt-Formen

Ulster
Präsens im Süden neben beireann auch beiridh, im Norden hingegen endungslos beir; gelgtl. auch breitheann (werfen, kalben bei Tieren), autonom rugtar, rugthar (S), beirtear (N)
Im Futur neben béarfaidh auch beirfidh, autonom rugfar (rucar)
Im Präteritum bheir und rug. Die aut. Form rugadh bedeutet "wurde geboren", die Form rugas (-as < -thas) oder beireadh wird hingegen in anderen Bedeutungen verwendet (beireadh air = er wurde gefangen).
Verbalnomen neben breith auch rugan im Norden.

Connacht
Im Präsens sowohl beireann als auch béarann, im Imperfekt bheireadh und bhéaradh, aut. Form beirtí, béartaí (unlen.)
Im Futur nur béarfaidh, im Konitional nur béarfadh, aut. Form béarfaí (unlen.)
Im Präteritum treten rug, bhéar und bhreith auf. Die aut. Form rugadh bedeutet wie in Ulster "wurde geboren", die Form rugas oder rugús (-ús Mischung aus -adh [u:] und -(th)as: "rugadhas") wird hingegen in anderen Bedeutungen verwendet, z.B. Rugús air. = Man fing ihn.

Munster
Die Futurform béarfaidh wird üblicherweise [b′iarhig′] gesprochen (für Munster typ. Wechsel von éa zu ia), ähnl. im Konditional béarfadh [b′iarhax].
Präteritum ist bheir oder riug (mit hörbar schlankem r, außer wohl bei unlen. Formen wie rugadh), in Dingle ist rug/riug indes kaum mehr in Gebrauch.
Das Verbaladjektiv hat breites r: "bertha"

Mittels der Vorsilbe do entstand das Verb tabhair = geben (wörtl.: "zu-tragen")
(erkenntlich vor allem an der alten absoluten Form do-bheireann, wobei die Vorsilbe do- oft weggelassen wurde, das Verb jedoch stets leniert wurde;
vgl.: beireann sé = er bringt; bheireann sé = er gibt)
Mittels der Vorsilbe as entstand das Verb abair = sagen (wörtl.: "ausbringen")


suas
Navigationsleiste
Zeitformen
Verben
Gramadach na Gaeilge
braesicke.de


© Lars Braesicke 1999 / 2013

Valid HTML 4.01!